Adet Düzensizlikleri

Adet düzensizliği nedir?

Adet düzensizliği nedir? Adet düzensizliği neden olur?

Kişinin normal döngüsünden daha erken veya daha geç adet olma durumuna adet düzensizliği denir. Adet düzensiziliği ile birlikte geciken adet nedenleri olarak da, Hipotalamus, hipofiz, yumurtalık ve rahmin tam bir uyum içinde çalışması, adet düzeninin oluşmasında önemli rol oynar.

Ergenlik döneminde gerçekleşen ilk kanamadan, menopoz dönemine kadar her ay düzenli şekilde tekrarlanan menstrüal siklus 21 ile 35 günde bir, değişik bir deyişle ortalama 28 günde bir gerçekleşir.

Adet düzensizliğinin saptanabilmesi için, regl kanamasının gerçekleştiği ilk gün ile bir sonraki periyotta görülen ilk kanamanın arasındaki gün sayısı not edilmelidir.

21 günden az ve 35 günden fazla aralıkta gerçekleşen kanama varlığında adet düzensizliğinden söz edilebilir. Ayrıca 3 veya daha fazla periyotta kanama görülmemesi, kanama miktarının ve süresinin normalde olduğundan daha az veya fazla olması ve adet dönemi dışında kanama olması, adet düzensizliği olarak nitelendirilir.

Adet kanamasının kontrolü esnasında muhtemel hemoroid vb. Oluşumlara bağlı şekilde gelişebilen rektum kanamalarına özen gösterilmelidir. Adet düzenini etkileyen bozukluklar şu biçimde tanımlanır:
• Hipermenore: Adet kanaması miktarının normalden fazla olması
• Hipomenore: Kanama miktarının normalden az olması
• Menometroraji: Düzensiz aralıklarla görülen fazla miktarda kanama
• Menoraji: Adet süresinin uzaması
• Metroraji: Adet kanamasının düzensiz aralıklarla oluşması
• Oligomenore: İki adet döngüsünün 35 günden fazla olması. Seyrek adet görme.
• Polimenore: İki adet döngüsünün 21 günden daha az olması. Sık adet görme.

Adet düzensizliği neden olur?

Adet düzensizliği nedenler açısından bir hayli geniş bir yelpazede yer alan ve kişiden kişiye değişiklik gösteren bir durumdur. Çoğunlukla hormonal değişimlerden kaynaklanan adet düzensizliği, menopoz, diyabet, depresyon, sigara kullanımı, dış gebelik, yumurtalık kistleri, yumurta rezervinde yumurta bulunmaması, miyom, polip, rahim ve yumurtalık kanserleri, endometrial hiperplazi olarak tanımlanan rahim duvarının fazla büyümesi gibi birçok farklı durumda görülebilir.

Tiroit hormonlarının yetersiz salgılanması olarak bilinen hipotiroidi varlığında ve tiroit hormonunun fazla salgılanması olarak tanımlanan hipertiroidi de adet düzensizliğine yol açabilir. Diyabet gibi düşük vücut ağırlığı da üreme fonksiyonlarını ve yumurtlamayı olumsuz etkileyen faktörler arasında ve dolayısı ile adet düzensizliği nedenleri içerisinde yer alır.

Düzenli kullanılacak olan bazı medikal ve bitkisel ilaçlar, özellikle doğum kontrol ve ertesi gün hapları menstrüal siklusun bozulmasına yol açar. Erken menopoza girmek, bazı kronik hastalıklar, ağır egzersiz, pıhtılaşma bozuklukları, hızlı kilogram alıp verme, karaciğer ve böbrek hastalıkları, ani iklim ve çevre değişimleri de adet düzensizliğine yol açan sebepler içerisinde yer alır. Ayrıca dengesiz beslenme ve stres, adet siklusunu bozan belli başlı etkenler içerisinde yer alır. Hormonal dengeyi bir anda altüst edebilen stres, adet düzensizliğine sebep olan ve yaygın olarak görülen bir etkendir.

Adet düzensizliği tanısı nasıl konur?

Adet düzensizliği şikayeti ile hekime başvuran hastanın detaylı olarak anamnezi alınır. Adet kanamalarının aralığı, kanama süresi ve miktarı detaylı olarak sorgulanır. Aile öyküsü alındıktan sonra kullanılacak olan ilaçların varlığı ve menopoz sorgulaması yapılır. Fizik ve jinekolojik muayene yapıldıktan sonra ultrason, gerektiğinde histeroskopi ile rahim içi detaylı olarak gözlenir.

Rahim ağzı kanseri şüphesi varlığında smear testi ve gerektiğinde rahimden biyopsi alınarak, rahim kanseri şüphesi ekarte edilir. Serum progesteron testi ile yumurtlama olup olmadığı araştırılır. Adenomyozis şüphesi varlığında MR ile kapsamlı görüntüleme yapılır. Ayrıca kapsamlı laboratuvar testleri ile hormonal seviyede muhtemel anormallikler tespit edilir. Pıhtılaşma ile alakalı problem olup olmadığı araştırılır.

Sağlıklı adet döngüsünün oluşmasında rol oynayan hipotalamus, hipofiz, yumurtalık ve rahim detaylı olarak kontrol edilir. Yapılan tüm radyolojik tetkikler ve laboratuvar testleri ışığında adet düzensizliğine neden olan etken saptanır.

Adet düzensizliği nasıl tedavi edilir?

Aynı takvim yılı içinde, 1 veya 2 kez görülen adet düzensizliği normal olarak kabul edilse de, bu sınırın üstünde oluşan düzensizlikler tanı ve tedavi gerektirir. Bu yüzden ilk regl döneminin görüldüğü ergenlik döneminden itibaren, adet tarihlerinin düzenli şekilde takip edilmesi önemlidir.

Ayrıca adet kanamasının süresi ve miktarı da kontrol yapılmalıdır. Uygun tedavi yönteminin belirlenebilmesi için adet düzensizliğine yol açan etkenin saptanması gerekir. Yapılan kapsamlı jinekolojik muayene, radyolojik tetkik ve laboratuvar testlerinin ardından tanıya uygun olan ilaçlı veya cerrahi tedavi yöntemi belirlenir.

Yumurtalık kisti ve rahim ağzında veya rahmin içinde yer alan, polip ya da miyom varlığında, çoğu zaman kapalı ameliyat olarak bilinen laparoskopik histeroskopi uygulanır. Bu tip organik etkenlerin dışında kalan adet düzensizliği vakaları, çoğu zaman hormonal düzensizliğe bağlı şekilde gelişir. Bu tip vakalarda ilaçlı tedavi uygulanarak, hormonal denge kurulur ve adet düzensizliği giderilir. Sağlıklı bir hayat için düzenli şekilde kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.