Hekim tarafından doğum kararı verildiğinde, doğumun ameliyathane şartlarında ve anestezi altında önce karına ardından rahime yapılan bir cerrahi kesi sonrasında gerçekleştirilmesine sezaryen ile doğum adı verilir.
Doğumun biçimi, doğum öncesinde yapılan muayene ve kontrollerle belirlenebilir. Normal vajinal yolla doğumun gerçekleşmesi mümkün olmayan bütün hamileler sezaryen ile doğurtulur.
Sezaryen ile doğum kararı verilirken göz önünde bulanan temel kriterler bebeğin ve annenin sağlığı ya da doğumun seyri sırasında saptanan sorunlar ile alakalıdır.
Doğum ağrılarının uzun devam etmesi, bu konu da çevresinde anlatılan kötü deneyimler, doğum zamanının eksiksiz olarak bilinmemesi gibi faktörler ve düşünceler aileyi sezaryen yoluyla doğuma yöneltir.
Bu durumda en önemli yol gösterici doktorun açıklamalarıdır. Anne adayına normal doğum mekanizması, ağrı önleyici tedbirler (özellikle epidural anestezi) hakkında yeterli bilgi verilmelidir. Ayrıca sezaryenin cerrahi bir operasyon olduğu ve belirli tıbbi durumlar için saklanması gerekli olan bir teknik olduğu anneye baba adayına anlatılmalıdır.
Sezaryen Sırasında Neler Olur?
Sezaryen operasyonu doktorunuz, hemşireler, çocuk doktoru, anestezi uzmanı ve yardımcı sağlık personelinin katılmış olduğu bir cerrahi operasyondur. Bu işlem epidural ya da spinal anestezi altında yürütülür ancak kimi tıbbi durumlarda genel anestezi uygulanması da gerekebilir. Eğer spinal ya da epidural blok yöntemleri uygulanıyorsa bu esnada fiziki koşullar ve ekibin de uygun gördüğü durumlarda eşiniz de yanınızda size destek verebilir.
Önce ameliyata hazır olmanız için elinizin üzeri ya da kolunuzdan bir damar yolu açılır. Bu yolla ameliyat ve ameliyat sonrası dönemde belli bir süre sıvılarınız ve ilaçlarınız damar yolunuzdan uygulanır. Böylelikle ekstra ağrı kesiciye ya da diğer bir sıvıya ihtiyacınız olduğunda size kolaylıkla verilebilir. Bundan sonraki aşamada bel bölgenizden epidural ya da spinal anestezi uygulanır, sonra mesanenize bir idrar sondası yerleştirilir.
Karın bölgeniz ve dizinize kadar olan sahanın antiseptik solüsyonla silinmesi ve örtülmesi sonrası sezaryen operasyonuna başlanır. Bu işlemde karnınızın alt bölgesine yaklaşık 11-15 cm uzunluğunda bir kesi yapılır. Karın katlarının geçilip karın boşluğuna girilmesi sonrasında, rahimin olduğu bölgeye ikinci bir kesi yapılır. Bu işlem gerçekleştirildikten sonra saniyeler içinde bebek anne rahminden çıkarılır. Göbek kordonu kesilip ameliyata giren bebek hemşiresi ve çocuk hastalıkları uzmanına teslimi yapılır.
Çocuk doktoru hemen bebeğinizin ilk muayenesini yapar sorun yoksa hemen eşinizle birlikte bebek odanıza ya da bebek odasına çıkar. Eğer şüphelenilen bir durum var ise bebek, özel bebek bakım ünitesine derhal götürülür.
Bunlar olurken doktorunuz plasentayı (bebeğin eşi) çıkarmış ve yapılan kesilerin cerrahi tamirine başlamıştır.
Sezaryen Ne Zaman Gerekli Olur?
Sezaryen yapılması gerekli olan nedenler anne ve bebeğin sağlığı ya da doğum sırasında saptanan sorunlar ile alakalı olabilir.
Bebeğe ve Eşine (Plasenta) Bağlı Sezaryen Nedenleri
• Bebeğin sıkıntıda olduğu durumlar: Doğum ağrıları başlamadan evvel tespit edilen ya da doğum eylemi sırasında saptanan bebeğe ait sıkıntı belirtileri (Fetal distres)
• Bebeğin doğum yoluna giriş biçimi: Normal doğumda bebeğin başı önde gelir. Makat, ayak ya da kolu önde gelirse normal doğum gerçekleşemeyebilir. Ayrıca bebeğin başı önde bulunmasına karşın alın ve yüz gelişlerde de sezaryen yapılabilir.
• Bebeğin büyük olması (Genellikle > 4000 gr.)
• Bebeğin eşinin (Plasenta) doğum yolunu kapaması (Plasenta Previa)
• Bebeğin eşinin (Plasenta) doğumdan önce ayrılarak kanamaya yol açması (Plasenta dekolmanı)
Anneye Bağlı Sezaryen Nedenleri
• Uterus (Rahim) ile alakalı ameliyat geçirenler(Sezaryen, Miyom ameliyatı vd.)
• Kalça kemiklerinin dar olması (Doğumsal kalça çıkığı, geçirilmiş pelvik kemik kırıkları sonrası deforme pelvis vb)
• Doğum kanalında bebeğin çıkışına bir engel olması: Ur (miyom) gibi.
• Genital bölgede aktif uçuk (herpes simplex) enfeksiyonu olması ya da siğillerin (Kondilom) enfeksiyonu.
• Anneye ait bazı sistemik hastalıklar
Yukarıda sayılan nedenler genel anlamda sezaryen yapılmasını gerektiren tıbbi durumlardır. Bu sebepler var ise sezaryen yapılması gerekir.