Smear Testi

Smear testi nedir? Nasıl yapılır?

Pap smear (Pap test) bayanların servikal kanser (rahim ağzı) veya prekanser (kanser öncüsü) taranmasında kullanılacak olan bir testtir. Pap smear, prekanseröz veya kanseröz lezyonları henüz tedavi edilebilecekleri aşamalarda yakalamayı sağlar.

Smear testi nasıl yapılır?
Smear testi basit ve ağrısızdır. Test adet zamanı yapılmamalıdır, en iyi zaman adetten 10-20 gün sonrasıdır. Önce rahim ağzının (serviksin) görülebilmesi için, vajinaya bir spekulum (muayene aleti) yerleştirilir.

Ardından küçük bir fırça rahim ağzına sürülerek hücre örnekleri toplanır ve cam üzerine yayılır. Patolog tarafından bu hücreler mikroskop altında incelenerek anormal gelişim olup olmadığına bakılır.

Asıl hedef muhtemel bir kanseri saptamanın beraberinde, kanser olmayan ancak kansere dönüşüm muhtemellığı olan ve tedavi edilebilen “prekanseröz” lezyonları yakalamaktır. Testin pozitif olması yani anormal hücreler içermesi durumunda hekim HPV testi ve kolposkopi isteyebilir.

Smear alınmadan önce 48 saat içinde cinsel ilişki kurulmamış olması, vajinanın yıkanmamış olması, vajina içerisine ilaç, krem gibi uygulamaların yapılmamış olması gereklidir. Genital enfeksiyon var ise tedavi edilmeli daha sonra smear alınmalıdır.

Smear testi yapılmaya ne zaman başlanmalı?

Smear testi ilk cinsel ilişkiden 3 yıl sonra veya 21 yaşından sonra yapılmaya başlanmalıdır. 30 yaşından küçük bayanlara senede bir defa smear yapılmalı, 30 yaşından büyüklere ise 3 kez ardışık smear sonucu negatif ise 2-3 senede bir smear testi tekrarlanmalıdır. Ancak HIV pozitif olanlar, bağışıklık sistemi yetersiz olanlar, östrojen kullananlar, organ transplantasyonu yapılanlar, kemoterapi ve kortizon tedavisi alanlarda tarama sıklığı artırılmalıdır.

Smear testini tekrarlamaya ne zaman gerek duyulmaz?
• İyi huylu sebeplerle total histerektomi geçirenler
• Servikal lezyonu olan ancak 3 ardışık smear testi negatif olup total histerektomi geçiren bayanlar
• 70 yaşından büyük ve son 10 senede 3 tane negatif smear testi olan bayanlar
Smear testi sonucu nasıl değerlendirilir?
Pap smear testi neticelerini raporlarken Bethesta sistemi kullanılır.
• Negatif: Pap testinde hiç anormal, prekanseröz veya kanseröz hücre görülmemesi (intraepitelyal lezyon veya malignensi negatif)
• Anormal sonuçlar: Smear’de servikal hücrelerin anormal olmasının pek çok sebebi olabilir. Servikal enfeksiyonlar veya prekanseröz hücreler anormal hücreler görünmesine neden olabilir.
• Anormal bir sonuç alındığında enfeksiyon tedavisi ve/ya da yakın takip ve/ya da kolposkopi + biyopsi önerilebilir.
Her testte olduğu gibi Pap smear testinde de yanılma olasılığı vardır. Testin düzenli şekilde tekrarlanması yanılmayı düşürür.

HPV aşısı olunması durumunda yine de smear testi yapılması gerekli mi?

HPV’nin pek çok farklı türü vardır. Aşı bazı türlere karşı etkilidir. En sık görülen tipler olan 6-11-16-18 aşının kapsama alanı içindedir, ancak nadiren diğer türlerle de lezyon oluşabilir. Bu sebeple aşılı kişilerde Pap smear testi yapılmalıdır.
Pap smear testi anormal olduğunda yapılacak ileri testler nelerdir?

Smear testi bir tarama testi olduğundan şüpheli sonuç geldiğinde kolposkopi, biyopsi ve servikal küretaj gerekebilir. Kolposkopi, spekulum kullanılarak vajinanın genişletilmesi ve vajinanın üst kısmı ile serviksin bir mikroskop yardımıyla detaylı incelenmesidir. Bundan önce hastaya HPV testi istenebilir. Kolposkopi esnasında servikste anormal alanlar tespit edilirse biyopsi alınabilir. Alınan biyopsi incelenmek üzere patologa gönderilir.

Anormal smear testi olan hastalar nasıl tedavi edilir?
Kolposkopi esnasında şüpheli alanlar dondurularak veya lazer kullanılarak çıkarılır. Bu tedaviler kanser öncesi belirtilerin yok edilmesinde ve kanserin önlenmesinde etkilidir. Ardından hasta düzenli takibe alınır.

Rahim ağzı kanseri nedir?
Serviks kanserinin (veya servikal kanser) nerde yerleştiğinin anlaşılması için serviks hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Serviks, rahmin alt kısmına verilen isimdir. Rahim ve vajinayı birleştirir. Serviks kanseri birden bire değil sonradan kansere dönüşecek olan bazı kanser öncesi değişiklikleri müteakip ve genelde seneler sonra oluşur. Bu kanser öncesi değişiklikler için CİN ( servikal intraepitalyal neoplazi) veya skuamoz intraepitalyal lezyon terimleri kullanılır.

Çoğu kadında bu kanser öncesi değişiklikler kaybolur veya değişmeden kalır. Yine de tedavi edildiklerinde nerdeyse tüm servikal kanserler önlenmiş olacaklardır. Serviks kanseri tüm bayanlarda kanserden ölümlerin belli başlı sebeplerinden birisidir. Bu kanserin taranmasında kullanılacak olan smear testinin yaygınlaşması ile servikal kanserden ölüm oranları belirgin azalmıştır.

Smear testinin rutin şekilde kullanılmadığı ülkelerde servikal kanserler hala çok sık görülmektedir. Servikal kanser düzenli tarama ile önlenebilen tek jinekolojik kanserdir. Pap smear testi ile serviksdeki henüz kansere dönüşmemiş ancak kanser öncüsü olan hücreler saptanır.

Serviks kanseri ortalama 35-55 yaş arasında görülür. 20 yaş altında nadirdir. Ancak 65 yaş üstünde de hastalık görülebildiğinden cinsel aktif tüm bayanlara 70 yaşına kadar düzenli Pap smear testi önerilmektedir. Servikal kanserli bayanların tamamına yakınında HPV saptanır. Bu virüs cinsel yolla bulaşır. Günümüzde bu virüse karşı geliştirilmiş aşı bulunur.